انسان مى تواند از روى «اجتهاد» یا «تقلید» به احکام دین عمل کند.
«اجتهاد» سعى و تلاش در راه استخراج احکام دین از منابع آن است، که مهمترین آنها قرآن و احادیث معصومین(علیهم السلام) مى باشد، و این کار تنها براى کسانى میسّر است که علوم مختلف اسلامى را فراگیرند تا قدرت بر اجتهاد پیدا کنند و به کسى که داراى چنین توانایى علمى باشد «مُجتهد» مى گویند.
«تقلید» به معناى پیروى و دنباله روى است و در اینجا به معناى پیروى از «مجتهد» مى باشد; یعنى انسان کارهاى خود را مطابق فتواى مجتهد انجام دهد.
مسأله 1- به مجتهدى که دیگران از او تقلید مى کنند «مَرجع تقلید» و به کسى که از مجتهد تقلید مى کند «مُقَلِّد» مى گویند.
مسأله 2- کسى که مجتهد نیست و نمى تواند احکام و دستورهاى الهى را از منابع آن بدست آورد، باید از مجتهد تقلید کند; یعنى کارهاى خود را مطابق فتواى او انجام دهد.
مسأله 3- وظیفه اکثر مردم در احکام دین، تقلید است; چون افراد کمى هستند که بتوانند در احکام، اجتهاد کنند.
مسأله 4- مجتهدى که انسان از او تقلید مى کند باید:
* عادل باشد.
* زنده باشد.
* مرد باشد.
* بالغ باشد.
* شیعه دوازده امامى باشد.
* و در مسایل اختلافى اعلم باشد.
مسأله 5- کسى که از مجتهدى تقلید مى کند، اگر مرجع تقلیدش از دنیا برود در مسایلى که به فتواى او عمل کرده مى تواند به تقلید او باقى بماند.
مسأله 6- اعلم کسى است که در استخراج احکام (از منابع آن) از مجتهدان دیگر استادتر باشد.
مسأله 7- مجتهد و اعلم را از سه راه مى توان شناخت:
* خود انسان یقین کند; مثل آن که از اهل علم باشد و بتواند مجتهد و اعلم را بشناسد.
* گواهى دو نفر عالم عادل که مى توانند مجتهد و اعلم را تشخیص دهند; به شرط آن که دو نفر عالمِ عادلِ دیگر با گفته آنان مخالفت نکنند.
* عدّه اى از اهل علم که مى توانند مجتهد و اعلم را تشخیص دهند و از گفته آنان اطمینان پیدا مى شود، مجتهد بودن یا اعلم بودن کسى را تصدیق کنند.
مسأله 8- راههاى بدست آوردن فتواى مجتهد:
* شنیدن از خود مجتهد.
* شنیدن از دو نفر عادل.
* شنیدن از یک نفر مورد اعتماد که از گفته او اطمینان پیدا مى شود.
* دیدن در رساله مجتهد که درستى آن مورد اطمینان باشد.
مسأله 9- اگر فتواى مجتهد در مسأله اى عوض شود، مقلّد باید به فتواى جدید عمل کند و عمل کردن به فتواى گذشته جایز نیست.
مسأله 10- مسائلى را که انسان غالباً به آنها احتیاج دارد، واجب است یاد بگیرد.
سلام میخواستم بدونم ایا داشتن مرجع تقلید واجب است، یعنی اگه مرجع تقلید نداشته باشیم گناه میکنیم یا نه؟
.
.
لطفا جواب بدید